همه چیز درمورد ارتودنسی صورت نامتقارن

هر چیزی که تقارن و تناسب داشته باشد، زیباتر و چشم نوازتر است. ممکن است تصور کنید دو نیمه صورت ما کاملا متقارن هستند؛ اما با این حال در بیشتر موارد تقارن دقیقی بین اجزای دو نیمه چپ و راست صورت وجود ندارد.

مثلا ابروهای سمت چپ و راست ما کاملا قرینه و مشابه هم نیستند و این موضوع امری طبیعی است؛ اما گاهی در بعضی از افراد، این عدم هماهنگی و تقارن بیش از حد است. برای مثال فک آنها به یک سمت خاصی انحراف دارد، همین امر در ظاهر افراد تاثیر بسیار زیادی دارد و می تواند سلامتی آنها را نیز به خطر اندازد، بسته به شدت این انحرافات روش های مختلفی برای اصلاح آنها وجود دارد، یکی از این روش ها که در این مقاله قصد بررسی کردن آن را داریم، ارتودنسی صورت نامتقارن است.

منظور از عدم تقارن چهره و انحراف چیست؟

زمانی می توانیم برای صورت کسی واژه نامتقارن را به کار ببریم که ناهماهنگی بین طرف راست و چپ صورت آنها مشخص و واضح بوده و کاملا به چشم بیاید. معمولا این عدم تقارن در فک پایین بیمار دیده می شود، که به آن آسیمتری (عدم تقارن) مندیبل (فک پایین) می گویند. انحراف فک پایین زمانی رخ می دهد که بنا به دلایلی، یک طرف فک نسبت به طرف دیگر آن رشد بیشتری داشته باشد. در بعضی از بیماران ممکن است که به طور کلی یک نیمه صورت آنها رشد کمتری داشته باشد که همین امر باعث انحراف صورت آنها می شود.

دلایل ایجاد عدم تقارن چهره چیست؟

برای این ناهنجاری به طور کلی دو دسته دلیل وجود دارد، یک دسته مربوط به نقص های ارثی و مادرزادی است. دسته دیگر دلایل اکتسابی هستند که بعد از تولد فرد ایجاد می شوند، در ادامه به بررسی این دلایل می پردازیم:

بعضی از سندروم های ارثی و مادرزادی، در دوران جنینی، در روند طبیعی رشد و شکل گیری سلول های فک و صورت اختلال ایجاد می کنند. شایع ترین آنها سندرم میکروسومیا همی فاسیال است که باعث کوچک ماندن غیر عادی یک سمت صورت می شود؛ در حالی که دسته دیگری از سندرم ها باعث ایجاد عدم تقارن چهره در حین رشد می شوند. یعنی نوزادی که متولد شده است صورت نرمالی دارد؛ اما بعدا به تدریج و در حین رشد، عدم تقارن در چهره او نمایان می شود.

چگونه یک صورت نا متقارن را تشخیص دهیم؟

یکی از روش های رایج برای تشخیص عدم تقارن فک و صورت، بررسی های داخل دهانی، مانند بررسی میدلاین است. در این رابطه دو نوع میدلاین برای ما مهم است، میدلاین صورت یعنی خط وسط صورت و میدلاین دندان ها یعنی خط میانی دندان ها، برای داشتن تقارن باید این دو میدلاین بریکدیگر منطبق باشند. علاوه بر این روش، برای تشخیص عدم تقارن صورت می توان از معاینات خارج دهانی، تصاویر رادیوگرافی پانورامیک، ارزیابی های پاتولوژیک و بررسی اکلوژن دندان ها استفاده کرد.

ارتودنسی صورت نامتقارن

به نحوه قرار گیری دندان های فک بالا و پایین روی یکدیگر، اکلوژن می گویند. هر نوع عدم انطباقی در این زمینه مل اکلوژن نام دارد، یک نوع مل اکلوژن که باعث ایجاد عدم تقارن در صورت می شود، کراس بایت نام دارد. این کراس بایت عامل جابه جایی و انحراف فک پایین است و برای اصلاح آن می توان از دستگاه ها و روش های ارتودنسی بهره گرفت. هر دو نوع دستگاه ثابت و متحرک ارتودنسی می توانند در این زمینه کمک کننده باشند.

این موضوع به نوع کراس بایت بستگی دارد؛ برای مثال برای اصلاح کردن کراس بایت خلفی، می توانیم از دستگاه های متحرک فک بالا استفاده کنیم. در سایر موارد از براکت های ارتودنسی و دستگاه های ثابت ارتودنسی هم استفاده می شود.

بهترین سن برای ارتودنسی صورت نامتقارن

طبیعتا هر مشکل و ناهنجاری که در مراحل اولیه آن شناسایی شود، می توانیم از بروز و پیشرفت آن جلوگیری کنیم و معمولا این مشکلات راحت تر و زودتر درمان می شوند. این موضوع در مورد عدم تقارن صورت نیز صدق می کند، به نحوی که اگر بیمار در سنین پایین و قبل از بلوغ که رشد فکش هنوز کامل نشده است، برای اصلاح مشکلش اقدام کند. می توان به کمک دستگاه های ارتودنسی که برای تغییر فرآیندهای رشد طراحی شده اند، مشکلات او را اصلاح کرد. البته این به آن معنا نیست که اگر افراد در سنین بزرگسالی مراجعه کنند، درمان آن ها امکان پذیر نیست؛ بلکه ممکن است درمان برای آنها کمی سخت تر و طولانی تر باشد. پس بهترین سن برای ارتودنسی صورت نامتقارن، قبل از رسیدن به سن بلوغ است.

عمل جراحی برای اصلاح عدم تقارن صورت

اگر مشکلات فرد در حدی باشد که نتوان آن را تنها به کمک دستگاه های ارتودنسی حل کرد، متخصص برای اصلاح عدم تقارن صورت، در کنار انجام ارتودنسی از جراحی فک، به ویژه فک پایین، استفاده می کند. به این ترتیب که ابتدا و قبل از انجام جراحی فک، از روش ارتودنسی برای بیمار استفاده می شود؛ سپس متخصص فک او را عمل می کند.

ارتودنسی از آن جهت قبل از عمل جراحی انجام می شود که دندان پزشک بتواند یک برآیند دقیق از میزان عدم تقارن به دست آورد و نتیجه عمل جراحی نیز بهتر شود. توجه کنید که این جراحی ها بعد از اتمام رشد فک انجام می گیرند و بعد از انجام عمل جراحی، متخصص ممکن است به طور مجدد از درمان ارتودنسی برای اصلاح جزئیات اکلوژن استفاده کند.

سخن آخر در مورد ارتودنسی صورت نامتقارن

اصلاح ناهنجاری و عدم تقارن صورت، امری پیچیده و دشوار است و در بیشتر موارد نمی توان صرفا به کمک ارتودنسی آن را کاملا برطرف کرد. در بیشتر بیماران علاوه بر درمان ها و دستگاه های ارتودنسی، عمل جراحی نیز لازم و ضروری است. متخصص ارتودنسی معتقده که این نوع عمل جراحی، از دشوارترین جراحی ها محسوب می شود. طبیعتا هر چقدر بیمار در سنین پایین تری برای اصلاح عدم تقارن صورتش اقدام کند، نتیجه کار بهتر می شود. اما برای انجام جراحی های فک، باید ابتدا بیمار به سن بلوغ برسد و رشد فکش کامل شود.